Document

Đạo Phật

1. Vũ trụ quan

Học thuyết Nhân Quả

Cái này sinh thì cái kia sinh
Cái này mất thì cái kia mất
Cái này biến đổi thì cái kia biến đổi

Chuỗi chu trình không có khởi đầu và không có kết thúc

Gieo nhân nào thì gặt quả nấy

Thân

Khẩu

Học thuyết Vô Thường

Vạn sự và vạn vật luôn biến đổi không ngừng
Nay có mai không, nay còn mai mất

Vạn sự vạn vật biến đổi qua 4 giai đoạn

Thành

Trụ

Hoại

Diệt

Học thuyết Vô Ngã

Không thể định lượng

Bản chất vạn vật là không có giới hạn
(Mà chỉ là do giới hạn hiểu biết có con người tạo cho vạn vật mà thôi)

Tứ Diệu Đế

Khổ đế

Sống theo cách bị giới hạn, bị trói buộc dẫn đến khổ trên thân và khổ trên tâm

Tập đế

Có nguyên nhân, có điều kiện tạo ra đời sống bị giới hạn, trói buộc và đau khổ trên thân và trên tâm

Nguyên nhân trên tâm là Tham và Sân
Nguyên nhân trên Trí là Ngu Si

Diệt đế

Được sống theo cách không có giới hạn, không có trói buộc và không có đau khổ

Hoàn toàn hạnh phúc và tự do

Nguyên nhân của nó là do Tâm Thanh Tịnh (Từ, Bi, Hỷ, Xả) và Trí Tuệ (Thấy được sự thật của Vạn Pháp)

Đạo đế

Có nguyên nhân, có điều kiện tạo ra đời sống không giới hạn, không trói buộc, không đau khổ, hoàn toàn hạnh phúc, tự do

Và nguyên nhân của nó là gieo Giới Định - Tuệ, 8 Chánh Đaọ và 29 Phẩm Trợ Đạo

Luân Hồi

Thế giới có Ngũ Thể sống trong cách không thấy được Sự Thật

Chúng ta sống trong vòng luẩn quẩn sinh lão bệnh tử

Có thời gian và không gian

Trói buộc, giới hạn, đau khổ

Niết Bàn

Sống theo cách hết Tham Sân Si, có Từ Bi, Hỷ Xả và Trí Tuệ

Sống theo cách không bị giới hạn

Sống theo cách tự do, giải thoát, chấm dứt mọi đau khổ

Giải thoát, vô hạn, hạnh phúc

2. Nhân sinh quan

Ngũ thể

Sắc

Thọ

Tưởng

Hành

Thức

Thập nhị nhân duyên

Vô minh

Sự thiếu hiểu biết, hiểu chưa đúng về thế giới quan, lý sự vận hành vũ trụ

Hành

Các sự tạo nghiệp từ Thân Khẩu Ý

Thức

Nhận thức về thế giới quan, tuỳ nhận thức này mà dẫn đến tạo nghiệp thiện ác khác nhau

Danh sắc

Là sự chấp trước và nhận định về tên gọi, hình thái, sắc tướng với tâm phân biệt, dễ sinh phiền não

Lục nhập

Lục căn

Vướng mắc vào các sự ham thích hoặc chán ghét những thứ phát sinh bởi Lục nhập này đều khổ

Xúc

Là Lục căn tiếp xúc với thế giới quan bên ngoài tự thân, tự tánh. Mang tính chịu ảnh hưởng cua tha lực

Thọ

Là những nhận định mang tính phân biệt về thế giới quan sau khi tiếp xúc giữa tự thân với ngoại lực, ngoại cảnh.

Ái

Ái là yêu thương. Từ yêu thương này dễ biến thành yêu thích và khát khao chiếm hữu dẫn đến lòng tham ái, ích kỷ.

Thủ

Thủ là nắm giữ, sở hữu riêng mình, không muốn từ bỏ, xả ly. Nếu bị chia cách, mất mát thì khổ não.

Hữu

Hữu là sự chấp vào có sự tồn tại, chấp vào được mất, có không.

Sanh

Sinh là vướng mắc trong cuộc sống, các tự niệm, tham dục giữa đời thường khó tránh khỏi như ăn uống, nơi ở, mối quan hệ, bệnh tật...

Già, chết

Vì có sinh nên có già bệnh và hoại diệt, chết. Một vòng luẩn quẩn không hoá giải tận gốc thì khó giải thoát, thong dong tự tại.

3. Con đường đạo

Giới Định Tuệ

Giới

Định

Tuệ

Bát Chánh Đạo

Chánh ngữ

Nói thiện có ích cho người nghe. Nói đúng theo những gì mình trải qua. Nói phù hợp với hoàn cảnh, trình độ người nghe.

Chánh mạng

Ăn uống, ngủ nghỉ, tập luyện. Làm cho Thân Thể Khoẻ Sạch. Ở môi trường có Thầy Giỏi Bạn Tốt.

Chánh nghiệp

Làm việc lợi cho mình, cho người. Không là việc hại mình, hại người, hại môi trường.

Chánh tin tấn

Tinh thần Tự Nguyện Chăm Chỉ làm những điều tốt. Tăng trưởng làm điều Thiện Lành. Giảm điều Xấu Ác cho mình, cho người. Thực hiện các chánh khác đều đặn, tự giác.

Chánh tư duy

Hiểu rõ Luật Nhân Quả. Biết phân biệt Thiện Ác Đúng Sai Phải Trái. Biết bỏ nguyên nhân tạo khổ gây khổ.

Chánh niệm

Nóng giận biết ngay mình nóng giận. Tham lam biết ngay mình tham lam. Ngu si biết ngay mình ngu si.

Chánh định

Làm chủ cơn nóng giận. Loại bỏ sự tham lam, xoá bỏ tâm xấu ác. Luôn giữ tâm mình Bình Thản, Bình An. Tự chủ lời nói, hành động.

Định

Chánh kiến

Biết sống Yêu Thương dẫn đến Hạnh Phúc. Biết sống Xấu Ác dẫn đến Đau Khổ. Biết sống Trí Tuệ dẫn đến Hạnh Phúc. Biết sống Ngu Si dẫn đến Đau Khổ.

Tuệ

Giới

29 Phẩm trợ đạo

Thất giác tri

Tứ chánh cần

Ngũ căn

Ngũ lực

Tứ niệm xứ

Tứ thần túc